به گزارش قدس آنلاین، میثم مهدیار با اشاره به شروع مردم‌نگاری در ایران، بیان کرد: مردم‌نگاری در ایران از دهۀ 20  شروع شد و مردم‌نگاری مدرن که ذیل یک ایدۀ خاص پیگیری می‌شد و جلال خود را در مقابل این نوع مردم‌نگاری تعریف می‌کرد. مردم‌نگاری دهۀ 20 عبارت از جمع‌آوری کلیشه‌ها و خرافه‌ها راجع به زندگی سنتی بود. اگر بخواهیم این باورهای خرافی و عامه را نقد کنیم و از بیرون به آن بنگریم متوجه می‌شویم که افکار و عقاید عامه یکی از عوامل توسعه نیافتگی است و بدون کنار زدن فرهنگ عامه امکان رشد و تجدد وجود ندارد.

وی با توجه به اینکه در مکتب نوسازی اصلی ترین مانع توسعه، فرهنگ سنتی مردم است، گفت: گام اول برای رسیدن به توسعه این است که گسستی با فرهنگ سنتی پیدا شود و مردم‌نگاران آن ژانر که به طور خاص با آثار صادق هدایت شروع شد به دنبال این بودند که دید چرک و کثیفی از فرهنگ سنتی را روایت کنند و نشان دهند بدون عبور از این سنت‌ها امکان توسعه و تجدد ممکن نیست و البته مردم‌نگارانی بودند که فرهنگ عامه را به آداب و رسوم آن منطقه تعمیم می‌دادند.

مهدیار در پایان تصریح کرد: جلال آل‌احمد تلاش کرد تصویری که از جامعه به ما نشان می‌دهد یک تصویر کامل‌تری باشد و از دید تجددگرایانه به جامعه ننگرد و از درون ماجرا آن را روایت کند به همین دلیل مردم‌نگاری‌ها و سفرنامه‌هایش بی تکلف است و تلاش  می‌کند که نشان دهد جامعه چگونه در پیوند با محیط و اقلیم خود تداوم پیدا کرده است و علی‌رغم وجود برخی از مشکلات عقلانیتی وجود دارد که در رابطه با محیط آن رشد کرده است.

خانی: اصل و اساس نثر، تناسب کلمات و اساس تفکر پیدا کردن این نسبت‌ها است

محمدقائم خانی، نویسنده و پژوهشگرگفت: اصل و اساس نثر، تناسب کلمات است و اساس تفکر پیدا کردن این نسبت ها است. جلال جزو معدود افرادی بود که نثری یکپارچه داشت که در سه دهۀ اخیر به ندرت دیده شده است.

وی افزود: آثار جلال اوج داستان کوتاه فارسی از نظر ساختاری است. جلال درکتاب «پنج داستان» در دو داستان اول تقریباً همۀ ظرفیت‌های نثر فارسی را به کار برده است و در سه داستان بعدی از این کتاب وارد نگارش نوع داستان‌های تجربه گرایانه می‌شود و از ایده های سوسیالیسمی دور می‌شود.

خانی در پایان بیان کرد: غرب‌زدگی یکی از نمونه‌های خوب جستارنویسی است و ما می‌آموزیم که چگونه می‌توان متن علمی نگاشت و همچنان کتاب ادبی بماند. همچنین سیطره و انرژی محتوایی کتاب غرب‌زدگی اجازه نداده است که کسی وارد بررسی فرم این کتاب شود.   

گفتنی است، ویژه‌برنامه «صدسالگی جلال آل‌احمد» محصول فرهنگسرای اندیشه و خانه کتاب و ادبیات ایران و تولید شبکه کتاب است که به صورت همزمان از شبکه کتاب و شبکه چهار سیما پخش می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند این برنامه را از طریق  ketab.tv مشاهده کنند.